HỆ THỐNG, CHÍNH SÁCH VÀ CHIẾN LƯỢC TƯỞNG THƯỞNG

Nguyễn Đình Phước

Anku, Amewugah và Glover (2018) định nghĩa “Những hệ thống tưởng thưởng dựa trên chiến lược tưởng thưởng, chẳng hạn, để đạt được lợi thế cạnh tranh và chiến lược nhân sự, bị ảnh hưởng bởi chiến lược kinh doanh cũng them tác động đến nó.” (trang 623-624). Hệ thống tưởng thưởng, chính sách tưởng thưởng và chiến lược tưởng thưởng lần lượt thuộc hệ thống quản trị nhân sự, các chính sách nhân sự và chiến lược nhân sự. Khi chiến lược công ty được triển khai, nó chỉ đạo tất cả các hoạt động trong tổ chức, nhằm đo lường các mục đích chiến lược bao gồm các mục tiêu kinh doanh mà các nhà lãnh đạo thiết lập hệ thống quản trị thành tích để đo lường thành tích của hệ thống quản trị chiến lược. Vì vậy, hệ thống tưởng thưởng nhằm thực hiện kiểm soát hành vi của nhân viên và kiểm soát việc thực hiện chiến lược. Công ty thiết lập một hệ thống tưởng thưởng nhằm khuyến khích nhân viên giúp cơ cấu tổ chức hoạt động hiệu quả và gắn kết lợi ích của nhân viên với các mục tiêu và mục đích chiến lược của tổ chức.

Burton, Obel và Håkonsson (2015) nêu rõ “Một quan điểm truyền thống về thiết kế khuyến khích đã đưa ra quan điểm kiểm soát, tức là thiết kế các khuyến khích để chúng kiểm soát hành vi của nhân viên hoặc những kết quả của những gì người quản trị hoặc nhân viên làm.” (trang 218). Tổ chức cố gắng kiểm soát hành vi của nhân viên bằng cách liên kết hệ thống tưởng thưởng với hệ thống kiểm soát của mình. Dựa trên chiến lược công ty, các nhà quản trị chiến lược phải quyết định những hành vi nào sẽ xảy ra. Kerr (1983) gợi ý rằng “Chiến lược ảnh hưởng đến việc thiết kế hệ thống tưởng thưởng bằng cách tạo ra cầu về các hình thức kiểm soát cụ thể. Chiến lược ở trạng thái ổn định dẫn đến nhu cầu về một hình thức kiểm soát hành vi chặt chẽ hơn.” (trang 199). Các nhà lãnh đạo tạo ra những hệ thống kiểm soát để đo lường những hành vi này và liên kết chúng với hệ thống tưởng thưởng của họ. Mối quan hệ giữa tưởng thưởng và thành tích chiến lược là một quyết định chiến lược căn bản vì nó xác định cơ cấu khuyến khích tác động đến hành vi của các nhà điều hành và nhân viên ở mọi cấp độ trong tổ chức. Milne (2007) đề xuất “Người ta thường chấp nhận rằng những sự khuyến khích như các chương trình tưởng thưởng và thừa nhận được sử dụng với niềm tin rằng chúng sẽ củng cố các giá trị của tổ chức, thúc đẩy thành tích vượt trội và thúc đẩy việc học tập liên tục bằng cách công khai thừa nhận hành vi mô hình vai trò và sự thành tựu liên tục.” (tr.30). Thiết kế những hệ thống tưởng thưởng là một yếu tố quan trọng trong quá trình kiểm soát vì nó thúc đẩy nhân viên thực hiện hành vi mong muốn. Bởi vì hệ thống tưởng thưởng ảnh hưởng đến cách người quản trị và nhân viên hành động nên hệ thống tưởng thưởng cũng tác động đến loại tiêu chuẩn, những giá trị và văn hóa doanh nghiệp được phát triển trong tổ chức.