NĂNG LỰC CHUYÊN MÔN QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Nguyễn Đình Phước

ASAP (n.d.) định nghĩa một liên minh chiến lược là một mối quan hệ chặt chẽ và hợp tác giữa hai hoặc nhiều thực thể cùng chia sẻ những tài sản, điểm mạnh, rủi ro, sự tưởng thưởng và quyền kiểm soát. Định nghĩa về liên minh chiến lược của ASAP cho thấy liên minh chiến lược là quản trị chung bao gồm quản trị chiến lược và quản trị liên minh chiến lược, bởi vì quản trị chiến lược và quản trị liên minh chiến lược thuộc về quản trị chung, không phải quản lý chức năng trong doanh nghiệp liên minh chiến lược. Tuy nhiên, ASAP thiết lập các bản mô tả công việc cho các vị trí nhà quản trị liên minh, nhà quản trị liên minh cấp cao hoặc nhà quản trị đối tác, giám đốc hoặc Phó chủ tịch những liên minh chiến lược. Các vị trí này tương tự nhau, chúng phụ thuộc vào các quy mô nhỏ, vừa và lớn của liên minh chiến lược và chúng ta gọi họ chính xác là giám đốc liên minh, giám đốc điều hành/điều hành của liên minh hoặc CEO của liên minh.

“Mục đích của Tiêu chuẩn ISO 44001:2017 là để thiết lập các yêu cầu của bộ khung vòng đời chiến lược nhằm cải tiến những mối quan hệ kinh doanh hợp tác trong và giữa các tổ chức thuộc mọi quy mô” (ISO 44001, 2017, trang vii). Các yêu cầu về năng lực và hành vi của ISO 44001:2017 bao gồm việc phát triển năng lực và hành vi cũng như việc xác định năng lực và hành vi của các cá nhân chủ chốt. ISO 44001 khuyến khích sự cam kết của công ty đối với những nghề nghiệp và kỹ năng của các chuyên gia liên minh xác định/yêu cầu sự phát triển năng lực để được cấp chứng nhận (ASAP, n.d.). Những liên minh chiến lược áp dụng Tiêu chuẩn ISO 44001:2017 phù hợp về năng lực quản trị liên minh chiến lược để thiết lập và áp dụng bộ khung quản trị mối quan hệ kinh doanh hợp tác. ASAP gợi ý những năng lực liên minh chiến lược, năng lực nhìn trước căn bản về kiến thức và những xu hướng trong lĩnh vực kinh doanh cũng như năng lực chiến lược về chiến lược kinh doanh và marketing chiến lược.

Hiệp hội hoạch định chiến lược (ASP) (n.d.) thiết lập các năng lực cần thiết cho các chuyên gia hoạch định chiến lược (strategic planning professionals: SPP) và các chuyên gia quản trị chiến lược (strategic management professionals: SMP), bao gồm các lĩnh vực Lãnh đạo, Suy nghĩ, Lập Kế hoạch và Cải tiến (Lead, Think, Plan, and Act). Mỗi lĩnh vực mô tả các năng lực cụ thể, lĩnh vực Kế hoạch bao gồm năng lực quét môi trường trong tương lai. ASAP nên tích hợp những năng lực SPP vào những năng lực SMP vì SMP thực hiện chu trình quản trị chiến lược dựa trên chu trình quản trị của Deming bao gồm PDCA, tổ chức lại và hệ thống hóa các lĩnh vực Lãnh đạo, Suy nghĩ, Lập kế hoạch và Hành động thành Kế hoạch: Suy Nghĩ và lập kế hoạch, Thực hiện, Kiểm tra và Cải tiến; lĩnh vực Lãnh đạo (Lead) được thực hiện trong suốt chu trình PDCA quản trị chiến lược.

Hines, Gary, Daheim và van der Laan (2017) đề xuất Mô hình Năng lực Nhìn trước (Foresight Competency Model) với các năng lực Nhìn trước về định hình, quét, dự đoán tương lai, tầm nhìn, thiết kế và thích ứng là trung tâm của những năng lực nghề nghiệp, lĩnh vực, học thuật, cá nhân và nơi làm việc. Nhiều chương trình tiến sĩ về chiến lược hàng đầu trên thế giới và chương trình giảng dạy của Hoa Kỳ không đề cập đến các khóa đào tạo những năng lực nhìn trước tương lai. Các hiệp hội tương lai, các tổ chức giáo dục đại học, hiệp hội liên minh chiến lược và hiệp hội quản trị chiến lược nên phối hợp với nhau để bổ sung những năng lực nhìn trước căn bản cho các chuyên gia liên minh chiến lược và những năng lực tầm nhìn xa chuyên sâu cho các chuyên gia quản trị chiến lược, đào tạo nhìn trước cho sinh viên kỹ thuật, công nghễ, kinh doanh và lãnh đạo.