SỰ KHÁC BIỆT CHÍNH GIỮA NHÀ LÃNH ĐẠO VÀ NHÀ QUẢN TRỊ

Nguyễn Đình Phước

Sự khác biệt chính giữa người lãnh đạo và người quản trị là người lãnh đạo luôn hướng tới tương lai, trong khi người quản trị luôn hướng về hiện tại và quá khứ và anh ấy/cô ấy ít chú ý đến tương lai. Những nhà lãnh đạo vĩ đại luôn hướng tới tương lai, họ nghĩ về tương lai hầu hết thời gian, họ nghĩ về nơi họ sẽ đến, nhưng không phải họ đang ở đâu, họ đang tìm kiếm những cơ hội của ngày mai và bỏ qua những vấn đề của quá khứ, họ nghĩ về nơi tổ chức của họ sẽ hoạt động trong nhiều năm tới, tổ chức của họ phải làm gì để biến tương lai đầy khát vọng của họ thành hiện thực.

Thoms và Greenberger (1995) tin rằng “Các nhiệm vụ của người quản trị/lãnh đạo khác nhau đòi hỏi những kỹ năng thời gian khác nhau. Một số nhiệm vụ, như tầm nhìn, hoạch định, đặt mục đích và thúc đẩy là những nhiệm vụ hướng tới tương lai và sẽ được thực hiện bởi những nhà lãnh đạo có thể điều chỉnh thời gian, tạo ra lược đồ tương lai và dự đoán. Các nhiệm vụ khác như việc lượng giá người thực hiện và việc giải quyết vấn đề đòi hỏi những nhà lãnh đạo có thể lấy lại quá khứ.” (trang 286). Thoms và Greenberger (1995) đã phân loại gián tiếp các nhiệm vụ định hướng tương lai và các nhiệm vụ định hướng hiện tại và quá khứ. Nwankwo (2008) đề xuất “Định hướng định mệnh hiện tại phản ánh một lập trường chủ yếu là bất lực và vô vọng đối với cuộc sống và tương lai nói chung. Zimbardo và Boyd gợi ý rằng có thể đạt được định hướng thời gian tối ưu bằng những chuyển đổi linh hoạt giữa các định hướng thời gian phù hợp nhất trong từng tình huống.” (trang 13). Trên thực tế, ở các công ty vừa và nhỏ, những nhiệm vụ lãnh đạo và quản trị cần được chuyển đổi linh hoạt để lồng ghép vai trò của người lãnh đạo hướng tương lai, người lãnh đạo hướng hiện tại và người lãnh đạo hướng quá khứ tùy theo từng tình huống cụ thể.

Những nhà lãnh đạo định hướng tương lai bao gồm các vị trí chủ tịch ban giám đốc, những thành viên ban giám đốc, giám đốc điều hành, các phó chủ tịch, các trưởng bộ phận và các trưởng đơn vị kinh doanh chiến lược. Trong khi chủ tịch ban giám đốc, thành viên ban giám đốc, giám đốc điều hành và các phó chủ tịch tham gia việc hoạch định chiến lược công ty; giám đốc điều hành, các phó chủ tịch, các trưởng bộ phận và các trưởng đơn vị kinh doanh chiến lược tham gia việc hoạch định chiến lược kinh doanh; các trưởng bộ phận và các trưởng đơn vị kinh doanh chiến lược tham gia hoạch định chiến lược chức năng. Do đó, loại trách nhiệm hoặc nhiệm vụ này sẽ lý tưởng cho những cá nhân định hướng hiện tại bao gồm cấp quản trị bộ phận, điều phối viên, giám sát viên và chuyên gia vì họ chỉ mất một ít thời gian cho việc hoạch định chiến lược, vai trò chính của họ là thực hiện các chiến lược chức năng.

Thoms (2004) đề xuất “Đúng như tên gọi, những người hướng về hiện tại sống cho hiện tại. Mọi việc họ làm đều liên quan đến hiện tại. Tùy thuộc vào sự liên kết tạm thời của cá nhân họ, ‘hiện tại’ có thể dao động từ vài ngày hoặc vài tuần trước đến vài ngày hoặc vài tuần tới hoặc theo nghĩa đen, nó có thể là hôm nay. Họ rất chú ý đến các hoạt động hàng ngày. Họ biết chính xác điều gì đang diễn ra trong từng khía cạnh của cuộc sống của họ và họ kiểm tra thường xuyên để duy trì thông tin đó.” (trang 12). Việc phân loại định hướng thời gian nêu trên dựa trên những vai trò của từng vị trí trong cơ cấu tổ chức. Tuy nhiên, nếu chúng ta dựa vào múi giờ để phân loại định hướng thời gian thì có thể hiển thị các kết quả khác nhau. Ví dụ, chủ tịch ban giám đốc đang định hướng cá nhân định hướng quá khứ, giám đốc điều hành định hướng cá nhân định hướng hiện tại, các chuyên viên định hướng cá nhân định hướng tương lai, v.v.