THIẾT KẾ TỔ CHỨC VÀ CƠ CẤU TỔ CHỨC

Nguyễn Đình Phước

Dannar (2014) định nghĩa “Điều quan trọng là phải nhận ra rằng quá trình thiết kế không bao giờ được hoàn thành, chỉ có thể có một khoảng thời gian cân bằng ngắn cho đến khi cần có một thiết kế mới. (trang 6). Cơ cấu tổ chức theo các định hướng và các thay đổi chiến lược , các quá trình kinh doanh và sự tương tác giữa các quá trình kinh doanh trong những hệ thống quản trị luôn thay đổi theo những sự thay đổi cơ cấu tổ chức từ những thay đổi chiến lược. Tuy nhiên, nếu những thay đổi quá nhanh và liên tục sẽ gây ra những sự xáo trộn trong các quá trình kinh doanh và sự bất ổn về nhân sự.

Ackermann và Eden (2011) đề xuất “Chiến lược là việc đồng ý các ưu tiên và sau đó thực hiện các ưu tiên đó nhằm hiện thực hóa mục đích của tổ chức”. (trang 5). Hiện nay người ta thường chấp nhận rằng chiến lược tổ chức và cơ cấu tổ chức là hai khía cạnh không thể tách rời khỏi cai quản công ty. Chiến lược được thực hiện thành công phụ thuộc vào cách thức tổ chức và phối hợp các hoạt động của tổ chức, nó cũng phụ thuộc vào cơ cấu tổ chức cụ thể. Có mối quan hệ nhân quả giữa chiến lược và cơ cấu tổ chức khi một chiến lược mới chắc là được đặt ra. Sẽ xuất hiện những vấn đề cai quản mới, nếu không tính đến điều này thì thành tích của doanh nghiệp sẽ bị giảm sút. Thành tích giảm sút là một dấu hiệu đòi hỏi phải có sự thay đổi tổ chức để cải tiến thành tích của doanh nghiệp. Do đó, tổ chức nên hoạch định và thực hiện chiến lược mới.

Lunenburg (2012) xác định các bộ phận chính của một tổ chức, bao gồm đỉnh chiến lược, cốt lõi hoạt động, tuyến giữa, cơ cấu công nghệ và nhân viên hỗ trợ. Khía cạnh căn bản thứ hai của một tổ chức là cơ chế điều phối chính của nó. Điều này bao gồm việc giám sát trực tiếp, tiêu chuẩn hóa quá trình làm việc, tiêu chuẩn hóa những kỹ năng, tiêu chuẩn hóa đầu ra và việc điều chỉnh lẫn nhau. Khía cạnh căn bản thứ ba của một tổ chức là kiểu phân cấp mà nó sử dụng. Ba loại phân cấp, bao gồm phân cấp theo chiều dọc, phân cấp theo chiều ngang và phân cấp có chọn lọc.

Khi việc thực hiện chiến lược không thể đợi đến khi thành tích của doanh nghiệp sụt giảm mới nhằm điều chỉnh cơ cấu tổ chức thì cần xem xét đến sự cần thiết phải điều chỉnh cơ cấu tổ chức. Mối quan hệ giữa cơ cấu tổ chức và chiến lược là cơ cấu tổ chức phải phù hợp với chiến lược. Cơ cấu tổ chức được thiết kế hoặc sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đạt được các mục tiêu chiến lược trong thời kỳ xác định. Không thể phủ nhận rằng cơ cấu có thể và sẽ ảnh hưởng đến chiến lược. Các phác thảo chiến lược phải phát huy tác dụng, vì vậy nếu một chiến lược mới đòi hỏi quá nhiều thay đổi về cơ cấu, nó sẽ khiến chiến lược đó trở nên kém hấp dẫn hơn. Bằng cách này, cấu trúc có thể định hình việc lựa chọn những chiến lược, nhưng mối quan ngại quan trọng hơn là xác định những loại thay đổi cấu trúc nào là cần thiết để thực hiện các chiến lược mới và cách thực hiện những thay đổi này.